73. Chấp Ngã

24214- Chấp Ngã

KKT: Chào các bạn,

Chúng ta nói chuyện nhiều về vấn đề Chấp Ngã rồi.
KKT xin tóm tắt ở đây thế nào là Chấp Ngã theo lời dạy của tông phái Duy Thức của Đại Thừa. Duy Thức chia Thức (Consciousness) ra làm 8 Thức Tâm Vương là:

-         Nhãn Thức

-         Nhĩ Thức

-         Tỷ Thức

-         Thiệt Thức

-         Thân Thức

-         Ý Thức

-         Mạt Na Thức

-         A Lại Da Thức

Để ý rằng các tông phái của Tiểu Thừa (Theravada,

Sarvastivada, etc.) chỉ biết có 6 Thức đầu mà thôi, chỉ có Duy Thức của Đại Thừa mới thêm thức thứ 7 là Mạt Na và thức thứ 8 là A Lại Da. Theo Duy Thức thì sự Chấp Ngã là do hai “thủ phạm” chính là Ý Thức và Mạt Na Thức.

Duy Thức liệt kê ra 4 nguyên nhân Chấp Ngã chính yếu:

1. Mạt Na chấp Kiến Phần của A Lại Da làm Ngã.

2. Ý Thức duyên với Ngũ Uẩn và chấp Ngũ Uẩn làm Ngã.

3. Ý Thức theo lời dạy của ngoại đạo, khởi phân biệt và chấp:
 -- Ngoại đạo dạy Ngũ Uẩn là Ngã.

 -- Ngoại đạo dạy Xác Thân Tứ Đại (Body) là Ngã.

4. Ý Thức theo lời dạy của ngoại đạo, khởi phân biệt và chấp:

 -- Ngoại đạo dạy Atman (Self) là Ngã.

 -- Ngoại đạo dạy Linh Hồn (Soul) là Ngã.

 -- Chấp Ngã của 3 và 4 là do gặp lời dạy của ngoại đạo và y theo đó mà khởi tâm phân biệt chấp Ngã nên được gọi là  “Phân Biệt Ngã Chấp”. Những Ngã Chấp này do sống trong đời sống bị tập nhiễm rồi mới có, nên không khó bỏ. Chỉ cần thay đổi sự nhận thức, thay đổi sự suy nghĩ là không còn.

-- Chấp Ngã của 1 và 2 mới khó bỏ vì lẽ chúng theo ta từ đời này sang đời khác, nhất là 1 có từ vô thủy nên rất khó bỏ. Cho nên 1 và 2 được gọi là “Câu Sanh Ngã Chấp” (sanh ra đời là đã có chấp Ngã rồi).

-- Chấp Ngã của 2 là cái chấp Ngã rất thông thường mà chắc các bạn đều nhận ra: đó là cái chấp Ngã trong tất cả mọi sinh hoạt thường ngày khi chúng ta tự identify với Ngũ Uẩn. Để phá cái Chấp Ngã 2 này có thể quán Tứ Niệm Xứ tức Thiền Minh Sát (Vipassana), quán thấy Ngũ Uẩn “tan rã” ra hết. Lâu ngày chày tháng sẽ phá vỡ cái Chấp Ngã này.

-- Cái Chấp Ngã số 1 mới là vô cùng khó phá!!!

Để giải nghĩa chữ Kiến Phần: Thức (Consciousness) khi nhận thức một sự vật gì thì tự động chia ra thành hai phần là Kiến Phần tức Chủ Thể Nhận Thức và Đối Tượng Nhận Thức được gọi là Tướng Phần.

Vậy thì Mạt Na chấp Kiến Phần của A Lại Da làm Ngã.
Để nhận ra cái Chấp Ngã này, có một vài diễn tả rất rõ:

-- Nó là cái mà Descartes gọi là: Cogito ergo sum (Je pense, donc je suis) (I think, therefore I am)

-- Nó là cái  “feeling I AM”

_ Nó là the sense of being, the feeling of existence, CẢM GIÁC HIỆN HỮU.

-- Nó là một cái “identification” self-identification, cái TÔI, cái TA.

Cái Chấp Ngã 1 này phải công phu tu tập kiên trì lắm mới phá được nó! Vì phá được nó thì đã thành A La Hán tức Giải Thoát. Chẳng hạn như BY tu tập Minh Sát Tuệ thấy ego tan rã. Có thể gọi đó là BY đã phá được cái Chấp Ngã 2. Tuy nhiên KKT là người ngoại cuộc đứng nhìn thì thấy rõ cái  “identification BY là BY” vẫn còn rất rõ! Hay chẳng hạn như CN nói rằng CN không còn identify với Ngũ Uẩn, CN không còn “là” Ngũ Uẩn. Tuy nhiên KKT là người ngoài đứng nhìn thì thấy rất rõ rằng  “CN vẫn là CN” nghĩa là vẫn còn cái self-identification. Ngay cả những người tu tập những pháp môn được gọi là Tối Thượng Thừa và có kinh nghiệm chứng đắc, giác ngộ, Satori, thì vẫn phải coi chừng rằng cái chứng đắc đó vẫn có thể còn nằm trong cái Chấp Ngã 1.

Thí dụ:

-- Tu theo Thiền Tông (Ch'an, Zen) được Minh Tâm Kiến Tánh, ngộ Phật Tánh, Bản Lai Diện Mục, nhưng coi chừng cái Phật Tánh này vẫn còn là Chấp Ngã 1!

-- Tu theo Dzogchen nhận ra được cái Rigpa (the Primordial State) tức Bản Tánh Rỗng Rang Sáng Tỏ (The Naked Awareness) nhưng coi chừng cái này vẫn còn là Chấp Ngã 1!

-- Tu theo Advaita (Pháp Môn Bất Nhị) của Ấn giáo, nhận ra cái Atman là “the pure, undifferentiated, self-shining

consciousness” nhưng coi chừng cái này vẫn còn là Chấp Ngã 1!

Cho nên trong Thiền Tông gọi cái chỗ này là “hầm sâu Vô Minh”, “Vô Thủy Vô Minh”, “đầu sào trăm trượng” cần phải bước thêm một bước nữa mới hoàn toàn triệt ngộ hay liễu ngộ! Tức là bản ngã (ego) phải “chết” hoàn toàn! Xin kết luận bằng một câu nói của Meister Eckhart. Ông này sống ở thế kỷ 13 và bị tòa thánh Vatican kết án là heresy: Personne n'est riche de Dieu qui n'est pas mort à soi-même. Không ai “giàu có” Thượng Đế nếu không chết đi với bản ngã mình.

Peace,

HL: Chào Huynh KKT cùng các Bạn.

Còn bản ngã thì còn chấp, hết bản ngã thì hết chấp.

Điều kiện để hết chấp ngã là... hết bản ngã.

Điều kiện để hết bản ngã là cả thắng được “cái ý chí muốn sống”.
Muốn làm được chuyện trên thì phải nằm trong điều kiện: tu đến đâu biết đến đó: Tức là vào Sơ Thiền thì biết rằng mình đang ở Sơ Thiền. Vào Nhị Thiền thì biết rằng mình đang ở Nhị Thiền. vân vân và vân vân... Cho đến khi vào Diệt Thọ Tưởng Định thì biết rằng mình đã vào Diệt Thọ Tưởng Định. Tới đây (diệt Thọ Tưởng Định), thì mới có kinh nghiệm của hiện tượng Vô Ngã và cũng kèm luôn cả hiện tượng... hết chấp ngã.

CN: Wrong Sir!

VÔ NGÃ là một SỰ THẬT THƯỜNG HẰNG của VẠN PHÁP do TRÍ TUỆ GIÁC NGỘ, ABSOLUTELY NOT A PERSONAL AND CONDITIONAL STATE (tuyệt đối không phải là một trạng thái của cá nhân và có điều kiện).

TrD: Bạn CN hãy cẩn thận trước khi nói người khác wrong! Bạn đọc kỹ lại câu của anh HL 10 lần, rồi đọc kỹ lại câu góp ý của bạn 10 lần nữa thử xem! Hi vọng bạn sẽ hiểu ra vấn đề!  Hãy cẩn trọng!

HL: Hỏi: Như vậy thì có cách nào để vào cái... sự thật này không?
Đáp: Có: Diệt Thọ Tưởng Định (có nghĩa là Diệt cả Thọ, Tưởng, và kể cả luôn cái Định).

Hỏi: thế là thế nào?

Đáp: Thì chính là cái chết chớ còn chuyện gì nữa mà hỏi?
Có vị, sau 7 ngày ngưng thở và ngưng luôn cả nhịp tim, thì lại trở về lại, và họ lại có cảm giác là họ đã chiến thắng được cái ảo giác lớn nhất: Đó là sự chết. Từ đó, những công việc hàng ngày đối với họ: Không còn ý nghĩa nào cả. Họ sống vô phân biệt. Suy cho cùng: mọi chuyện mà mình làm, từ cái hơi thở đến đi đứng nằm ngồi do (công việc làm ăn) là do cái “sợ chết” này đây hay là “cái ý chí muốn sống”. Chiến thắng được ảo giác này: họ đã trưởng thành và họ không vì “cái ghế” mà hành động này nọ nữa. Có điều là nếu mình chưa là như họ mà làm le bắt chước sống y như họ thì giá chót là... khùng.

Mến.